nhân tố sinh thái là gì

By Admin 31/10/2023 0

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Các thực thể tác động cho tới người là yếu tố sinh thái xanh, bao gồm group vô sinh (không khí, nước,...) và hữu sinh (muỗi, cây trồng,...).

Nhân tố sinh thái là yếu tố ở môi trường xung quanh với tác động thẳng hoặc loại gián tiếp cho tới quy trình sinh sống của loại vật.[1][2][3][4] Đây là 1 trong những định nghĩa nhập sinh thái xanh học tập, ở những ngữ điệu không giống được gọi là "ecological factor" (tiếng Anh),[4] "facteur écologique" (tiếng Pháp),[5]... đều dùng để làm có một hoặc nhiều yếu tố (hoặc yếu ớt tố) ở môi trường xung quanh sinh sống với tác dụng cho tới một hoặc nhiều loại vật, thường hay gọi là nhân tố môi trường (environmental factor).[2][6][7]

Bạn đang xem: nhân tố sinh thái là gì

Các loại[sửa | sửa mã nguồn]

Các yếu tố sinh thái xanh thông thường bắt gặp nhập một hệ sinh thái xanh.
  • Các yếu tố sinh thái xanh là những yếu tố tạo thành môi trường xung quanh sinh sống của loại vật, rất có thể tác động thẳng hoặc loại gián tiếp cho tới loại vật, được tạo thành nhị nhóm: group những yếu tố vô sinh (vật lí, hóa học) và group những yếu tố hữu sinh (người, sinh vật). Do ê, một hệ sinh thái xanh lúc nào cũng bao gồm bộ phận vô sinh và bộ phận hữu sinh.[1][2][3]

a. Thành phần vô sinh của một quần xã bao hàm toàn bộ những yếu tố ko sinh sống, thông thường gọi là sinh cảnh (biotope) hoặc môi trường xung quanh vật lí của quần xã. Thành phần này rất có thể gồm:

-     Các hóa học vô sinh (nước, những loại khí như CO2, O2, N2, những loại muối hạt v.v), khả năng chiếu sáng, nhiệt độ phỏng, v.v. nhập ê, những yếu tố nhiệt độ (chủ yếu ớt là khả năng chiếu sáng, nhiệt độ phỏng, độ ẩm phỏng v.v) với tác động cực mạnh cho tới quần xã lên cả sinh cảnh

-     Các hóa học cơ học ko nhập khung hình loại vật đang được sinh sống, như mùn, hóa học buồn chán, hóa học thải cơ học, những hóa học trong mỗi vật thể rơi rụng (lá rơi, lông rụng, xác rắn lột) … rất có thể chứa chấp prôtêin, lipid, cacbôhyđrat.v.v. Tại phía trên gọi tắt là "mùn, bã".

b. Thành phần hữu sinh là quần xã loại vật, bao gồm 3 nhóm:  loại vật tạo ra, loại vật hấp phụ và loại vật phân giải.

-     Sinh vật tạo ra phổ cập là thực vật với kĩ năng quang quẻ thích hợp bao gồm cây cối (trên cạn) và những loại tảo (dưới nước), ngoại giả còn một vài loại vi trùng quang quẻ thích hợp và hóa thích hợp.

-     Sinh vật hấp phụ bao gồm đa số loại vật dị chăm sóc, hầu hết và phổ cập nhất là những động vật hoang dã, bao gồm 3 loại:

+       động vật hoang dã ăn thực vật (thường gọi là động vật hoang dã ăn cỏ);

Xem thêm: khẩu phần ăn là gì

+       động vật hoang dã ăn động vật hoang dã (thường gọi là động vật hoang dã ăn thịt);

+       động vật hoang dã ăn "mùn, bã" (như bọ hung, giun đất).

- Sinh vật phân giải (chủ yếu ớt là nấm và nhiều loại vi khuẩn) là những loại vật dị chăm sóc, sinh sống nhờ tự hóa học cơ học "mùn, bã" đã có sẵn trước bên cạnh đó phân bỏ hóa học cơ học trở nên hóa học vô sinh, trả lại sinh cảnh.

Trong một hệ sinh thái xanh, bộ phận vô sinh và bộ phận hữu sinh lúc nào cũng tương tác ngặt nghèo cùng nhau.[1][2][3]

  • Đối với việc sinh sống còn của một loại vật, những mái ấm khoa học tập phân loại những yếu tố sinh thái xanh trở nên nhị nhóm: những yếu tố chính yếu và những yếu tố tác động.

- Nhóm chính yếu bao gồm những yếu tố luôn luôn phải có so với sự tồn bên trên, phát triển, cách tân và phát triển và sinh đẻ của loại vật. Các yếu tố này thay cho thay đổi tuỳ loại. Ví dụ: oxy, nước, đồ ăn,... với người; cacbônic, muối hạt khoáng,... với cây cối.

- Nhóm tác động là ko cần phải cần thiết cho việc sinh sống còn của loại, tuy nhiên rất có thể tạo ra thay đổi mạnh mẽ và uy lực ở loại vật, như tia phóng xạ, hoá hóa học.

Xem thêm: các câu chuyện cổ tích việt nam

Vai trò[sửa | sửa mã nguồn]

Ô nhiễm bầu không khí tạo ra nhiều dịch.[8]
  • Các yếu tố chính yếu với tầm quan trọng sinh sống còn so với loại vật, tạo ra trở nên ổ sinh thái xanh của loại.
  • Các yếu tố tác động rất có thể tạo ra đột vươn lên là. Kiểu ren của một loại vật được biểu thị trở nên loại hình trải qua hàng loạt tác dụng phức tạp nhập ê với Chịu nhiều tác dụng của yếu tố tác động. Tại nấc tác dụng nhẹ nhõm, một loại hình (hoặc một tính trạng) rất có thể thay cho thay đổi và thống kê giám sát được, ví dụ như màu sắc domain authority. Bên cạnh đó, những yếu tố tác động còn làm gây rối loàn DT, điển hình nổi bật là những độc hại (toxins), loại vật tạo ra dịch, phóng xạ. Tại người, thật nhiều hóa học gia dụng với nhập đa số toàn bộ những thành phầm che chở cá thể và hóa học tẩy cọ thường thì rất có thể tạo ra nhiều dịch ko DT hoặc tạo ra đột vươn lên là. đa phần loại ung thư, hen truất phế cai quản thông thường tương quan cho tới những yếu tố tác động.[8] Ngay cả tình trạng lòng tin tổn thất cân đối rất có thể tạo ra tự động kỷ (autism).[9] Duy trì tình trạng mạnh khỏe, chính sách thức ăn phù hợp, thuyên giảm rượu và quăng quật dung dịch lá thực hiện rời nguy hại cách tân và phát triển dịch.[8][9]

Exposome[sửa | sửa mã nguồn]

Exposome là 1 trong những định nghĩa khá mới nhất, tương quan cho tới tác dụng của những yếu tố sinh thái xanh với môi trường xung quanh sinh sống của quả đât và Y học tập.[10][11][12][13][14][15][16][17][18][19]

Exposome bao hàm tụ tập những nguyên tố xuất hiện tại khi quả đât xúc tiếp với môi trường xung quanh ngoài, tức là những nguyên tố phái sinh, ngoài NST, ko tự DT, bổ sung cập nhật mang lại cỗ ren tuy nhiên phụ huynh truyền mang lại, kể từ thời điểm là thích hợp tử cho tới khi bị tiêu diệt. Khái niệm này đợt thứ nhất được lời khuyên tự mái ấm dịch tễ học tập ung thư Christopher Paul Wild, nhập năm 2005 nhập một bài bác báo với tựa đề "Bổ sung cỗ ren với exposome: thử thách nổi trội của quy tắc đo xúc tiếp với môi trường xung quanh ở dịch tễ học tập phân tử".[20] việc này làm ra thảo luận sôi sục với rất nhiều ý kiến không giống nhau kéo dài hơn nữa chục trong năm này.[10][11][12][13][14][15][16][17][18][19] Theo nghĩa này, exposome rất có thể diễn tả rời khỏi giờ đồng hồ Việt là "thể ngoại" (ngoài nhiễm sắc thể) hoặc "thể phơi bầy nhiễm".

Wild mang lại rằng: "... exposome bao gồm toàn bộ những hóa học sinh sống tạo hình khi xúc tiếp với môi trường xung quanh ngoài, bao hàm cả tác dụng nước ngoài cảnh láo nháo lối sinh sống cá nhân". Các tác dụng của yếu tố sinh thái xanh tạo ra những "cảm biến" cá thể, vệt ấn sinh học tập tạo hình nhập khung hình.[12][21] Nghĩa là 1 trong những đứa con trẻ ở nhập bụng của những người u nghiện rượu và hoặc hút thuốc lá lá sẽ có được những "thể phơi bầy nhiễm" không giống với đứa con trẻ của những người u thông thường.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Chấn thương.
  • Hệ số DT.
  • Lô-cut tính trạng con số.
  • Sinh học tập dịch ít nói.

Nguồn trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c Campbell và nằm trong sự: "Sinh học" - Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2010.
  2. ^ a b c d Vũ Trung Tạng: "Cơ sở sinh thái xanh học" - Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2008.
  3. ^ a b c "Sinh học tập 12" - Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2019.
  4. ^ a b “ecological factor”.
  5. ^ “Ecologie: Les Valeurs écologiques de Landolt”.
  6. ^ “What is ecology?”.
  7. ^ J.P. Meador. “Polycyclic Aromatic Hydrocarbons”.
  8. ^ a b c Gallagher, James (ngày 17 mon 12 năm 2015). “Cancer is not just 'bad luck' but down to tát environment, study suggests”. BBC. Truy cập ngày 17 mon 12 năm 2015.
  9. ^ a b "Study showing evidence of a major environmental trigger for autism", ngày 10 mon 11 năm 2008 navjot PhysOrg, retrieved ngày 5 mon 3 năm 2010
  10. ^ a b Rappaport SM, Smith MT (2010). “Epidemiology. Environment and disease risks”. Science. 330 (6003): 460–461. doi:10.1126/science.1192603. PMC 4841276. PMID 20966241.
  11. ^ a b Rappaport SM (2011). “Implications of the exposome for exposure science”. J Expo Sci Environ Epidemiol. 21 (1): 5–9. doi:10.1038/jes.2010.50. PMID 21081972.
  12. ^ a b c Wild, CP (tháng hai năm 2012). “The exposome: from concept to tát utility”. International Journal of Epidemiology. 41 (1): 24–32. doi:10.1093/ije/dyr236. PMID 22296988.
  13. ^ a b Peters A, Hoek G, Katsouyanni K (2012). “Understanding the links between environmental exposures and health: does the exposome promise too much?”. Epidemiol Community Health. 66 (2): 103–105. doi:10.1136/jech-2011-200643. PMID 22080817.
  14. ^ a b Buck Louis GM, Sundaram R (2012). “Exposome: time for transformative research”. Stat Med. 31 (22): 2569–75. doi:10.1002/sim.5496. PMC 3842164. PMID 22969025.
  15. ^ a b Centers for Disease Control and Prevention (2012). "Exposome and Exposomics". Truy cập ngày 5 mon 3 năm trước đó.
  16. ^ a b Buck Louis G. M.; Yeung E.; Sundaram R.; và người cùng cơ quan (2013). “The Exposome – Exciting Opportunities for Discoveries in Reproductive and Perinatal Epidemiology”. Paediatric and Perinatal Epidemiology. 27 (3): 229–236. doi:10.1111/ppe.12040. PMC 3625972. PMID 23574410.
  17. ^ a b Vrijheid M, Slama R, Robinson O, Chatzi L, Coen M, và người cùng cơ quan (2014). “The Human Early-Life Exposome (HELIX): Project Rationale and Design”. Environ Health Perspect. 122 (6): 535–544. doi:10.1289/ehp.1307204. PMC 4048258. PMID 24610234.
  18. ^ a b Miller Gary W.; Jones Dean P.. (2014). “The Nature of Nurture: Refining the Definition of the Exposome”. Toxicological Sciences. 137 (1): 1–2. doi:10.1093/toxsci/kft251. PMC 3871934. PMID 24213143.
  19. ^ a b Porta M, editor. Greenland S, Hernán M, dos Santos Silva I, Last JM, associate editors (2014). A dictionary of epidemiology, 6th. edition. New York: Oxford University Press. ISBN 9780199976737
  20. ^ Wild, CP (tháng 8 năm 2005). “Complementing the genome with an "exposome": the outstanding challenge of environmental exposure measurement in molecular epidemiology”. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 14 (8): 1847–50. doi:10.1158/1055-9965.EPI-05-0456. PMID 16103423.
  21. ^ Miller Gary W.; Jones Dean P.. (tháng một năm 2014). “The Nature of Nurture: Refining the Definition of the Exposome”. Toxicological Sciences. 137 (1): 1–2. doi:10.1093/toxsci/kft251. PMC 3871934. PMID 24213143.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

  • "TAU Expert Reviews Environmental Triggers (hairspray! Lipstick!) Of Common Autoimmune Diseases" Lưu trữ 2010-03-05 bên trên Wayback Machine, Medical News Today.
  • "Exposome (thể ngoại): một quy mô mới nhất nhằm phân tích tác dụng của môi trường xung quanh với mức độ khỏe" ởhttps://thorax.bmj.com/content/69/9/876